ich'

verbo transitivo


  1. tomar, agarrar, recibir

  2. [Petalcingo] Ho'on la kich' te tak'ine. Yo tomé el dinero.

  3. (con direccional) llevar, traer

  4. [Petalcingo] Wojeyix la yich' bahel ta snah. Desde ayer se lo llevó a su casa.

    [Guaquitepec] La yich'bon tal chejpuk ixim te jniale. Mi yerno me trajo una red de maíz.

    [Amatenango] Ich'a tal xchajpal jwawe. Tráeme el par de mi zapato.

  5. auxiliar de pasivo

  6. [Guaquitepec] La yich'ix manel te ti'bale. Ya fue comprada la carne.

    [Cancuc] La awich' alel nax. Te lo dijeron hace rato.

    [Tenejapa] Pajal la yich' milel sok te sts'i'e. Fue matado junto con su perro.

    [Guaquitepec] La kich' nitbeyel kisim. Me jalaron la barba.


Véase: ich'el ta muk'; ich' k'ajk'al

Es parte de: